ТУРАН ДЕКЛАРАЦИЙӖ (Çuvaş Türkçesinde)

DTCF Akademi

Туран идиализӗмӗ, хӑшпӗррисемшӗн фантастикӑллӑ ӗмӗт пек шутланнӑ пирки куна пахасӑр тума тӑрӑшнӑ. Ку вара хӑватлӑ идиализм, тӗрӗкшӗн пур историйӗ ӑна тума тивӗҫлӗ ӗҫне пани. Ҫакӑнпа, хальхи саманапа пӗр май пулса ҫӗнӗрен татӑклӑн ӑнлантарса палӑртмалла.

Туран идиализӗмӗ – тӗрӗксен пӗрлелӗхӗ. Ҫынсем хушшинче кӑмӑл, патшалӑхсем хушшинче пӗрле ӗҫлеме тӗллев хунӑ май, тӗрӗклӗх шухӑшне вӑрантакан Гаспыралы Исмаилӑн «Чӗлхере, шухӑшра, ӗҫре пӗрлелӗх» идеологийӗ тӗп вырӑнта. Туран идиализӗмӗ историйӗпе, культурипе, йӗрке-тирпейӗпе, географийӗпе, митологийӗпе, исскуствипе тӗрӗк цивилизацийӗнчен тухнӑ шухӑш системи.

Паянхи кун Туран шухӑшӗсен чи малти тӗллевӗ, тӗрӗк патшалӑхӗсен границисен пӗрлешесси мар, вӗсен хушшинче политика, экономика, суту-илӳ, образовани, оруди вӑйӗ тата ытти енсемпе пӗрле ӗҫлеме тӗллев хуни.

Туран идиализӗмӗ, тӗрӗк халӑхӗн структурине ӑнлантарать. Тӗнчере ӑҫта пӗр тӗрӗк пур, вӑл унта Туран идиализӗмӗн представителӗ.

Туран идиализӗмӗ, пур тӗрӗк халӑхӗн пурлӑхне, ирӗклӗхне тата национальнӑҫне упрама тӗллев тунӑ. Тӗрӗк цивилизацийӗ, этемлӗхе пӗтерес шухӑшлӑ мар, ӑна мала кӑларас шухӑшлӑ. Ҫакӑнпа истори тӑршшӗпе пусмӑрлакансене хӑратакан мӗскӗнсене вара шанчӑклӑ вырӑн паракан пулнӑ.

Туран идиализӗмӗ, хуйхӑ пуснӑ этемлӗхшӗн те шанчӑклӑ тӗнче сунать.

Тӗрӗк патшалӑхӗсен пӗрле ӗҫлеме тӗллеве чи пысӑк шая ҫӗклеме тӑрӑшакан туран идиализӗмӗ, ку патшалӑхсен ытти ҫӗршывсемпе пӗрле ӗҫлес тӗллевӗсене хирӗҫ маррине каласа хумалла. Пачах урӑхла, кун пек тӗллевсене Туран идиализӗмӗ татах та малалла аталантарма пулӑшӗ. Анчах та Туран идиализӗмӗ, тӗрӗк патшалӑхӗсен умне тухакан хӑрушлӑхсенче пӗрле пулмаллине палӑртать. Карабахра Азербайджанпа Турци пӗр пулса окупаци тунӑ ҫӗрсенчен нумайӑшне каялла тавӑрса илнӗ. Ку икӗ тӗрӗк патшалӑхӗсен пӗрле ӗҫ туни тӗслӗхӗ.

Туран идиализӗмӗ, нимӗнле патшаӑха та тӑшманла пӑхмасть. Туран идиализӗмӗне

«националист», «кая юлнисем» текенсем е начар шухӑшлисем е тӗрӗксен пӗрлелӗхӗн тӑнлӑ тӑшманӗсем.

Паянхи кун Туран идиализӗмӗ, тӗрлӗ патшалӑхсен пӗрлехи пуянлӑхран пулса кайнӑ пӗрлехлӗхӗн Туран ҫӗрӗсенче пӑчӑртаннӑ Туран патшалӑхӗсен ӗҫ тӗллевӗ. Ку идиализм, тӗрӗк патшалӑхӗсем хушшинчи визӑсӑр кӗме май пурри, пур енпе те судруничествӑна аталантарасси, тӗрӗк халӑхне чи пысӑк шая хӑпартасси, тӗрӗксен пурӑннӑ ҫӗршывсемпе пӗрле ӗҫ тӑвассине аталантарасси, тӗнчере ӑҫта пулсан та тӑвнсемпе хутшӑнма май пултӑр тесе тӗллев хурать.

Туран идиализӗмӗ тата тӗрӗксен пӗрлелӗхӗн вӑй хуракан оргинзацисен пӗр пулмалла, пӗрлехи ӑспа Турана май пӗрле утма ҫул тумалла. Пӗтӗм тӗрӗк халӑхӗн пӗр-пӗрне мӑнаҫлӑн каламалли «Эсир пур, эпир те пур» ҫак предложени пуҫламӑш пулмалла. 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнче пур тӗрӗк халӑхне тапӑннӑ чухне, Турцири турккӑсен анчах ҫӗнтернине манмалла мар. «Эсир пур, эпир те пур» предложенин пӗлтерӗшӗ кунта. Юлашки хут калас тесен, пӗтӗм тӗрӗк халӑхӗн пӗр-пӗрин шанӑҫӗ! Турцири ӑсчахсем пулнӑ майпа, Туран идиализӗмӗн ӑшне пушатма тӑрӑшакансем

ҫак саманара ҫӗнӗрен ҫуралмалла, татӑклӑн ӑнлантарса палӑртмалла, ҫамрӑксене хаваслантаракан эффектлӑ тытӑм тумалла тесе шухӑшлатпӑр.

Ҫӳлте палӑртнӑ шухӑшсемпе хатӗрленнӗ ҫак декларацине тӗрӗк халӑхӗсен тата патшалӑхӗсен тимлӗн шута илессе шанатпӑр. Турци тата тӗнче халӑхӗ публикине сума туса тӑрататпӑр.

ТУРӐ ТӖРӖК ХАЛӐХНЕ СЫХЛАТӐР ТАТА МӐНАҪЛАНТАРТӐР!

Tam metin için: Turancılık Bildirgesi(imzalı) (1) (1)

***

(Türkiye Türkçesinde)

‘TURANCILIK’ BİLDİRGESİ
Turan ülküsü; bazı çevrelerce hayalci bir düşünce olarak yaftalanıp değersizleştirilmeye çalışılmıştır. Hâlbuki bu yüce ülkü; Türk’e muhteşem tarihinin yüklemiş olduğu sorumlulukların özüdür. Bu yüzden çağın şartlarına uygun biçimde yeniden tanımlanıp gündeme taşınması zaruri hâle gelmiştir.

Turan, Türk birliğidir. Kişilerle gönül, devletlerle iş birliğini amaçladığı gibi; Türklük duygusunun canlanmasında önemli rolü olan Gaspıralı İsmail Bey’in “Dilde, fikirde, işte birlik” düşüncesinin hayata geçirilmesini hedef alır.

Turancılık, tarihi, töresi, ahlakı, coğrafyası, mitolojisi ve sanatıyla Türk uygarlığından beslenen millî bir düşünce sistemidir.

Turancılık düşüncesinin günümüzdeki ilk amacı, Türk devletlerinin sınırlarının birleştirilmesi değil; siyaset, ekonomi, ticaret, eğitim, silahlı kuvvetler gibi hayatın pek çok alanında iş birliği yapılmasını sağlamaktır.

Turancılık, Türk milletine dönük bir yapıyı ifade eder. Dünyanın neresinde bir Türk varsa, Turan ülküsünün doğal temsilcisidir.

Turancılık, bütün Türklerin refahını, bağımsız yaşamasını ve millî kimliğinin korunmasını amaç edinmiştir. Türk uygarlığı; sömürgeci ve insanlığı yok sayan bir zihnin değil, insanlık değerlerini önceleyen bir düşüncenin ürünüdür. Bu yüzden tarih boyunca sömürgecileri ürküten, mazlumlara güven veren bir sığınak olmuştur. Turan, bunalımda olan insanlık için de güvenli bir dünya sağlayacaktır.

Türk Devletlerinin dayanışmasını ve iş birliğini en üst düzeye çıkarmayı hedefleyen Turancılık, bu devletlerin diğer ülkelerle ilişkilerine karşı ve müdahil değildir. Turan ülküsünün, Türk milleti ve devletleri dışındaki ülkeler ve toplumlarla ilişkileri açısından olumsuz değil; aksine geniş bir coğrafya ile teması sağlayacağından dolayı olumlu etkileri olacaktır. Ancak, Turancılık, Türk devletlerinin karşılaşacağı muhtemel tehditler karşısında birlikte hareket etmeyi ve iş birliğini zorunlu kabul eder. Karabağ’da, Azerbaycan’la Türkiye birlikte hareket etmiş ve işgal altındaki toprakların büyük kısmını kurtarmışlardır. Bu durum, iki Türk devletinin iş birliğinin somut sonucudur.

Turancılık, hiçbir millete düşmanlığı amaç edinmez. Turancılığı “ırkçılık”, “gericilik” diye yaftalayanlar kesinlikle ya gafil, ya art niyetli, ya da Türklüğün bilinçli düşmanlarıdır.

Turancılık; günümüzde çeşitli devletlerin ortak değerleriyle oluşturduğu birliklerin, Turan coğrafyasındaki somutlaşmış biçimi olan Turan ülkeleri iş birliğidir. Bu ülkü; Türk devletleri arasında serbest geçiş ve dolaşım kolaylığı sağlamayı, her alanda iş birliğini kolaylaştırmayı, iş ve güç birliğiyle Türk milletini en iyi şartlara kavuşturmayı, Türklerin toplumun bir parçası olarak varlığını devam ettirdiği ülkelerle ilişkileri geliştirmeyi, dünyanın neresinde olursa olsun, her soydaşımızla iletişim sağlayabilmeyi hedefler.

Türklük ve Türk dünyası için faaliyet gösteren kuruluşlar bir araya gelmeli, ortak akılla Turan’a yürüyecek bir yol çizmelidir. Bütün Türklerin gururla birbirine söyleyeceği ‘Siz varsanız, biz varız.’ cümlesi, Turan ülküsünün başlangıç noktası olmalıdır. 20. yüzyılın başlarında bütün Türklüğün saldırıya uğradığı, zaferle çıkanın yalnızca Türkiye Türkleri olduğu unutulmamalıdır. “Siz varsanız, biz varız.” cümlesinin göstermiş olduğu asıl anlam budur. Sonuç olarak bütün Türkler birbirlerinin teminatıdır!
Türk aydınları olarak, içi boşaltılmaya çalışılan Turan ülkümüzün çağın şartlarına uygun bir şekilde yeniden hayat bulması, doğru tanımlanması, somutlaştırılması ve dünya Türklüğünü, özellikle genç kuşakları heyecanlandıracak etkin bir yapıya dönüştürülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yukarıda sıralanan düşüncelerle hazırlanan bu bildirgenin, Türk milleti ve devletlerinin tercihlerinde dikkate alınmasını diliyoruz.

Türk ve dünya kamuoyuna saygıyla duyuruyoruz.

Metnin tamamı için:Turancılık Bildirgesi(imzalı) (1) (1)