Yükleniyor...
Dr. Sıtkı Yılmaz Kuşkay, 2021 yılında iki önemli eserle okurlarıyla buluştu. Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık Platformu tarafından yayımlanan “Kafkasya’da Rus Yayılmacılığı ve 1801’den Günümüze Türk Gürcü İlişkileri” adlı kitabı Ağustos ayında; Panama Yayıncılık tarafından yayımlanan “Erzurum’da İngiliz Konsolosu Everett’e Ermeni Suikastı” kitabı ise Eylül ayında raflardaki yerini aldı.
Kitaba erişmek için tıklayınız.
Dr.Kuşkay bu kitabında, Kafkasya’da Rus yayılmacılığını daha önce yayımlanmamış önemli tarihî vesikalarla okuyucusuna aktarıyor. Anadolu’nun parçalanması, manda meselesi ve Türkiye’den toprak taleplerini yine belgeler ışığında anlatıyor.
Kitap tanıtım yazısında Prof. Dr. Enver Konukçu kitap hakkında şunları söylüyor:
Erzurum ve Kars dâhil Kafkasya Bölgesi’nin Çarlık, Sovyet ve bugünkü dönemini en iyi bilen ve değerlendiren kişi olarak gördüğüm değerli dostum Dr. Sıtkı Yılmaz Kuşkay’ın Türk yayın hayatına sunduğu kitap, tarihin karanlık sayfalarında kalmış birçok olaya ışık tutmaktadır.
Gençlik yıllarından beri Türk Dünyası’na özel ilgi duymuş, bu konuda Türk ve yabancı kaynakları okumuş ve 1974 yılından itibaren Sovyetler Birliği’ni ziyaret etmenin çok zor olduğu yıllarda, 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra ve özellikle Sarp Sınır Kapısı’nın açılmasından sonra sık sık bölgeyi ziyaret etmiştir. Bu çalışma yaklaşık 50 yıllık bir bilgi ve saha incelemesinin eseridir.
Sovyetler Birliği’nin çökeceğini 1980’li yılların başlarında tahmin etmiş, Erzurum TSO Başkanı olduğu dönemde Türkiye-Sovyetler Birliği ile olan Sarp ve Nahcivan kapılarının açılmasına özel gayret göstermiştir. Bakü-Tiflis-Kars İpek Demiryolu Projesi ve Hazar Sahasından Erzurum’a doğal gaz getirilmesi projeleri onun ortaya attığı projelerdir.
Gürcistan, her ne kadar 19. yy başlarında Rus Hâkimiyetine girmesine rağmen Bolşevikliği hiçbir zaman benimsememiş ve bağımsızlık duyguları en yüksek olan milletlerden birisidir. Gürcistan Güney Kafkasya’da sahip olduğu çok stratejik konumla kritik bir rol oynamaktadır. Azerbaycan-Gürcistan ve Türkiye iş birliği en üst düzeyde olup, uyguladıkları dikkatli politikalar ve başarıyla gerçekleştirilen Hazar Havzası enerji projeleriyle, bölgenin refah ve kalkınmasını sağlamaktadırlar. Bu kitap, bütün bu ilişkileri daha derinliğine görme fırsatı sunmaktadır.
Kitaba erişmek için tıklayınız.
İkinci kitap “Erzurum’da İngiliz Konsolosu Everett’e Ermeni Suikastı” ise Eylül ayında Panama Yayıncılık tarafından yayımlandı. Kuşkay’ın sahada bizzat yaptığı araştırmalarla ortaya çıkardığı eserde, Ermenilerin misyonerlik faaliyetleri ile kışkırtılıp, silahlandırıldığı ve “millet-i sadıka” olmaktan nasıl çıktıkları ile ilgili bilgiler sunuyor.
Kitap tanıtım yazısından:
Dünyada, bir ağaç yaprağının kımıldadığı her yerin altında, bir İngiliz bulursunuz. İran Atasözü.William Beaver- Under Every Leaf-How Britain Played the Greater Game from Afghanistan to Africa, 2019.
Etnoğrafik temellerde küçük yönetim biçimleri oluşturmak, ülkenin dağlık yapısı, para darlığı, ulaşımın berbatlığı, mevcut birkaç telgraf hattı ve uzun ve zor kış şartlarının mevcudiyeti, bahse konu merkezden yönetilecek hükümete çok büyük engeller oluşturur. William Everett, Küçük-Asya Nüfus Raporu, 11 Mayıs 1895
Patrik Ormanyan: Bölgeye silah sokulduğunu ve her Ermeni’nin evinde silah bulunabileceği bana açıkladı. Ermenilerin çok beklemeyeceğini, kendileri için bir şeyler yapılmadığını görünce, kolaylıkla bir kışkırtma sonucu doğacak ihtilafla Rusya’nın yardımıyla harekete geçeceklerdir. Türkiye’de yaşayan Ermeniler için talimat geldiğini ve şüphesiz ki Rusya Ermenistan’ında bir hareketin başlamak üzere olduğunu ve kardeşlerini kurtarmak için asker (ordu) organize ettiklerini bildirdi. Onlar Ruslar tarafından yönetilmektedir. M. Ormanyan’dan Everett’e, 1880.
Erzurum İlinin doğu ve güneyinde tam olarak tanımlayamadığım bazı hareketler başladı. Şu an, Ermeni köylüler silahlanıyor ve bazı Ermeni ajan ve öğretmenler kendi halkına, Kürtlere karşı veya henüz belirleyemediğim isyana katılmak için “hazırlanın ve hazır olun” gibi dalaşma konusu düşünceler yayıyorlardı. Muhtemelen siz sınırın öte tarafındaki Ermenilerin yakın bir süreden beri silahlandıklarını ve bu silahlanmanın devam ettiğinden haberdarsınız. Bu silahlanmaya Rus Hükumeti göz yummaktadır, eğer aksi olsaydı çoktandır bu silahlanmayı kolaylıkla önleyebilirlerdi. Bölgeyi ziyaret eden Amerikalı misyonerler de Rusya Ermenistan’ında yaşayan Ermeni gruplarının Eçmiyazin’de silah temini için olduklarına tanık olmuşlar. William Everett’den Trotter’a, 24 Kasım 1880.