NASA’nın astrobiyoloji ekiplerinin lideri bir Türk: Betül Kaçar

Disiplinlerarası Astrobiyoloji Araştırmaları Konsorsiyumu (ICAR)

NASA, resmî internet sitesinden astrobiyoloji araştırmaları için yeni ekipler kurduğunu açıkladı.[1] Bu ekiplerin liderliğine ise 2010 yılından beri NASA bünyesinde araştırmacı olarak çalışan Türk bilim insanı Betül Kaçar seçildi.

Betül Kaçar, “Çok güzel bir haberi paylaşmak istiyorum. Projemiz NASA’nın yeni oluşturduğu astrobiyoloji merkezlerinden biri olarak seçildi. Önümüzdeki 5 sene boyunca evrendeki yaşam arama çalışmalarına yön verecek 12 araştırma grubundan oluşan bir ekibi yöneteceğim.” mesajı ile Twitter hesabından haberi duyurdu. Uzayda yaşamı araştırmak için, önce gezegenimizdeki yaşamı ve tarihçesini anlamamız gerektiğini söyleyen Betül Kaçar, önümüzdeki 20 sene hangi verinin yaşamın varlığı/yokluğu hakkında ipucu vereceğini araştıracaklarını belirtti ve çalışmalarının nasıl ilerleyeceğini kısaca açıkladı:

“İlk 2 milyar yılın biyolojisini araştıracak, yaşamın neden nitrojen kullandığını soracak, cevapları hem laboratuvarda, hem arazide, yapay hem deney sistemleriyle araştıracağız. Öğrendiklerimizi evrendeki yaşanabilirliğini anlamak için uygulayıp, NASA’nın çalışmalarına destek olacağız. Bu konuma seçilen en genç insan olmanın mutluluğunu (ve bunu biliyor olmanın naçizane stresini) yaşıyorum. Hayallerinizin sınırlarını ancak kendinizin çizebileceğini hatırlatıyorum. Çok çalışın, inat edin, direnin. Hadsiz hayaller kurun. Daha da güzel haberlerde görüşmek üzere!”

Betül Kaçar Kimdir? 

Giresunlu bir ailenin çocuğu olan Betül Kaçar, yeryüzünde kalıntı bırakan mikro boyuttaki canlıların biyolojik yapısını anlamak için çalışmalar yapan, laboratuvarda canlandırdığı geçmişe dair biyolojik yaşamı, güneş sistemi ve dışındaki gezegenlerden elde edilen veriler ile karşılaştırarak evrendeki yaşamın izlerini arayan bir astrobiyologdur.[2]

Yüksek öğrenimini 2004 yılında Marmara Üniversitesi Kimya Bölümünde tamamladı. 2003’te, Marmara Üniversitesi’nde öğrenciliği sırasında Amerikan Howard Hughes Tıp Enstitüsü (HHMI)’ne başvurduğu proje ile lisans öğrencileri yaz araştırma bursu alarak ABD’deki araştırmalarına başladı.

Üniversiteden mezun olunca Atlanta’daki Emory Üniversitesi’nde doktora programına başladı. Parkinson ve alzheimera neden olan proteinler üzerine hem Emory Üniversitesi Kimya Bölümü hem de Emory Tıp Fakültesi’nde çalışmalar yaptı. Doktora çalışmaları sırasında evrim ve astrobiyoloji konularına ilgi duydu; 2010 yılında doktorasını tamamladı; Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)’ya başvurarak Bu alanlardaki çalışmaları ile NASA Genç Araştırmacı ödülü, NASA Astrobiyoloji Enstitüsü ödülü ve NASA Egzobiyoloji Araştırmacı ödülünü aldı. Bu ödüller sayesinde ABD’de ve Avrupa’da birçok laboratuvarı ziyaret etme ve araştırma yapma fırsatı buldu. 2011 yılında NASA Astrobiyoloji Enstitüsü’nün desteğiyle kurulan SAGANet adlı astrobiyoloji eğitim platformunun kurucuları arasında yer aldı.

2014 ve 2017 yılları arasında Harvard Üniversitesi’nde Organizma ve Evrimsel Biyoloji Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak bağımsız bir araştırma grubuna liderlik etti. 2018 yılından beri Arizona Üniversitesi’nde Astronomi ve Moleküler Biyoloji bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. 2016 yılından beri ABD’deki göreviyle eş zamanlı olarak Japonya hükûmeti tarafından kurulan Yer-Yaşam Enstitüsü’nde (ELSI) öğretim üyesi olarak görevini sürdürmektedir.[3]

[1] https://www.nasa.gov/feature/nasa-selects-new-science-teams-for-astrobiology-research

[2] Astrobiyolog: Dünya dışı yaşamı ve yaşamın kökenini araştıran bilim insanı.

[3] https://tr.wikipedia.org/wiki/Betül_Kaçar