Yunanistan Lozan’a uymak zorundadır

Yunanistan makamları, 2025-2026 eğitim yılı öncesinde Batı Trakya’nın Kardere, Mehrikoz ve Hasanlar köylerinde bulunan üç Türk azınlık ilk okulunun, “öğrenci sayısındaki azalma” ve “ekonomik tasarruf” gerekçesiyle kapatılmasına karar vermiştir.

2011 yılında 188 olan azınlık okulu sayısının, söz konusu politikaların devamı neticesinde bugün 83’e gerilemiş olması, kaygı vericidir.

Bu uygulama, Lozan Antlaşması’nın 37, 40, 41 ve 45. maddeleriyle güvence altına alınan eğitim özgürlüğü ve ana dilinde eğitim hakkı ile bağdaşmamaktadır. Ayrıca, Türkiye ile Yunanistan arasında akdedilmiş 1951 Kültür Antlaşması ve 1968 Kültür Protokolü hükümlerine; BM Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi’nin 13. maddesi, BM Medeni ve Siyasî Haklar Sözleşmesi’nin 27. maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 1 No’lu Protokol’ün 2. maddesi uyarınca Yunanistan’ın üstlenmiş olduğu uluslararası yükümlülüklere aykırıdır.

Batı Trakya Türk azınlığı, uluslararası antlaşmalarla tanınmış haklara sahip bir topluluktur. Öğrenci sayısındaki dönemsel dalgalanmalar, bu hakların özünü ortadan kaldıracak şekilde yorumlanmamalıdır. Daha az kısıtlayıcı yöntemler – örneğin okul birleştirmeleri, maddi destek sağlanması, öğrenci sayısını artırıcı teşvikler – değerlendirilmeden tek taraflı olarak kapatma yoluna gidilmesi, uluslararası hukukla bağdaşmamaktadır.
Yunanistan uzun zamandır, Batı Trakya Türk azınlığının uluslararası anlaşmalarla tanınmış haklarını gaspetmektedir. Yunanistan, sadece bununla kalmamakta Ege denizi ve Ege adaları gibi birçok konuda yine altına imza attığı ikili ve çok taraflı uluslararası anlaşmaları hiçe saymaktadır. Yunanistan’ın bu tavrı kendisini uluslararası toplum tarafından güvenilmez bir devlet hâline getirmektedir.

Yunanistan en kısa sürede kendi imza attığı anlaşmalara uygun olarak Batı Trakya Türk azınlığının temsilcileriyle yapıcı ve samimi bir istişare süreci başlatmalıdır.