Bir eşekten iki tam bir yarım ders

Trump’la aranızda kaç kişi var?

Yukarıdaki fotoğraf, birkaç gün önce sosyal medyada yayımlandı. Başlığın ve açıklamanın önce İngilizcesi hemen ardından da Türkçesi çıktı: “Bu resim II Dünya Harbi’nden. Bir askerin eşek taşıması. Bunu eşekleri çok sevdiğinden veya sapıklığından yapmıyor. Arazi mayınlı ve eşek canının istediği gibi gezmeğe bırakılırsa sebep olacağı patlama herkesi öldürebilir. Kıssadan hisse: Zor zamanlarda, öncelikle kontrol altına almanız gerekenler, tehlikeyi kavramayıp keyfine göre hareket edenlerdir.” Türkçe açıklamaya, “Siz de maskesiz gezen eşeklerinizi kontrol altında tutun. Yoksa durum daha da kötüleşecek” eklenmişti.

Kıssadan hisse tamamen doğrudur. Bir zamanlar dünyadaki herhangi iki kişi arasında sadece altı adım bulunduğu söylenirdi. Şöyle ki, mesela sizinle ABD Başkanı arasında sadece altı “derece” uzaklık var. Sizin tanıdıklarınız, sizin tanıdıklarınızın tanıdıkları, tanıdıklarınızın tanıdıkları diye devam ederseniz, en kötü ihtimalle altıncı adımda Trump’a ulaşabiliyorsunuz.

Mesela benim Facebook sayfamda birkaç bin “arkadaşım” var. Bu kimseyi yerinden hoplatacak bir rakam değil. Fakat arkadaşlarımın arkadaşları dediğim anda milyonlara varıyorsunuz. Girin deneyin. Reklam verecekmiş gibi yaparsanız Facebook size kaç kişiye arkadaşların arkadaşları yoluyla ulaşacağınızı söylüyor.

Şimdiii… Çin’de, Wuhan’da ilk COVID hastası ile de sizin aranızda en fazla altı adım vardı. Ve hastalık birkaç ay içinde bu altı adımı atlayıp bizi buldu. Tabi, aynı ülkede, hele aynı şehirde, hele hele aynı mahallede adım sayısı daha azdır. Mahalle bakkalının tanıdıkları, mahalle bakkalının tanıdıklarının tanıdıkları dersek, büyük ihtimalle ilçeyi bitiririz.

Sonuç: Hani şurada maskelerini çenelerine çekmiş bağıra çağıra konuşanlar, hani şu arabada maskesiz giden dört kişi var ya… Onların virüsü yalnız onları vurmaz. İki, bilemedin üç adım sonra size ulaşır.

Bu eşeciğin birinci dersiydi.

Eşeciğin ikinci dersi

Derken bizim teyit.org gibi, dogrulukpayi.com gibi sitelerden fakehistory.com ve snopes.com’da fotoğrafla başlığın pek ilgisi olmadığı açıklandı. Amerikan askerî tarih uzmanı ve Fransız Yabancı Lejyonu kitabının yazarı, Douglas Porch şöyle anlatıyor: Haziran 1958’de, Fransız “13e demi-brigade de Légion étrangère” (Fransız Yabancı Lejyonu 13cü yarı-tugayı) Cezayir’de Cebel yakınlarında görevdeyken, açlıktan ölmek üzere bitkin durumda bir bebek eşek buldu.

Fakat bu eşek, gerçekten merhametten taşınıyormuş. Resimdeki asker yürüyecek hali kalmayan bebeği birliğe kadar sırtında taşımış. Askerler onu beslemiş, maskot edinmiş. Adını Bambi koymuş.

Hikâye ve fotoğraf 1958 Eylül’ünde Paris Match ve Daily Mail ve İngiliz Daily Mirror gazetelerinde yayımlanmış. Londra’daki Kraliyet Hayvanları Koruma Cemiyeti tugaya “çölden bebek eşeği kurtarırken gösterdikleri cesaret ve insanlık için” madalya verdi.

Demek ki doğru dürüst kaynak vermeyen sosyal medya haberlerine inanmak doğru değilmiş. Hangi ruh hâliyledir bilinmez, yalan üreten, yalan yayımlayan merkezler var.

Bu da eşeciğin ikinci dersi.

Bir de buçukuncu ders

Cezayir savaşı dedikleri, sömürgeci Fransa’nın “medeniyet getirme” gerekçesiyle Cezayirlileri katlettiği harbin adıdır. Bugün de bu harbe ve diğer sömürge faaliyetlerine “medeniyet getirme” demeye devam ediyorlar. Mesela medeniyet getirirken sırf Setif katliamında bir günde öldürdükleri sivil sayısı 45 000 civarındadır. (Fransa bu rakama itiraz ediyor, sadece 25 000 öldürdük diyor.)

Bizim eşeciğe dönersek: Onu sırtında taşıyan askerin bir Harka olduğu iddiası var. Yani lejyona katılmış bir Müslüman! Resme dikkatle bakarsanız, Müslüman kardeşimiz Harka’nin, eşeciğe ilaveten bir de havan topu taşıdığını görürsünüz.  Bu onun bir Müslüman Arap olduğu iddiasını kuvvetlendiriyor. Avrupalılar taşıyacak değil ya. Onların sırtında koskoca medeniyetleri var.

Bu da iki buçukuncu eşecik dersi olabilir.