Moğolca ve Türkçe Üzerine

Moğolistan

Moğolca ve Türkçe üzerine bir görüşte bulunmamız için dil ailesi ile birlikte ırk kavramına değinmemiz gerekiyor.

Türkçe ile Moğolca arası benzerlik ilk başta Altay Dil Ailesi’ne mensup olmasından kaynaklanır.

Türk Dil Kurumu eski başkanı Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun, Youtube’de Milli Kanal’da yayınlanan Milli Düşünce Merkezi’nde yaptığı bir konuşmasına kendisine yöneltilen “Moğollar Türk mü?” sorusuna yanıt olarak şunları söylemiştir:

“Moğollar Türk değildir. Moğollar sarı biz Türkler beyaz ırkız. Bir kere ırk farkı var.”

Ercilasun, bu sorunun yanıtını verdikten sonra Moğol ve Türk dilinin benzerliğine de değinmiş ve aşağıdaki sözleri aktarmıştır.

“Moğolca ve Türkçe benzerliğine gelecek olursak Moğolca; karma bil dildir. Tamamen bana ait olan bir ayrımla belirtecek olursam Moğolcanın alt ve üst olmak üzere iki katmanı vardır. Alt katmana gelince Türkçenin benzerliği yokken, üst katmanda benzerlik vardır. Bu benzerlik Altay dil ailesine sahip olmaktan gelir. Bundan dolayı da Moğolcanın Türkçeye benzerliği %50 diyebiliriz.” (Bkz. https://www.youtube.com/watch?v=HhJlAXhoixM)

Kültür ve Turizm Bakanlığı’mızın söylediğine göre Moğolca 25.000 Türkçe kökenli sözcük içeriyor.

Çünkü konuyu yalnız kelime alışverişleri açısından değerlendirdiğimiz takdirde bile, Türkçe ile Moğolca arasında, yüzlerce yıl devam eden karşılıklı münasebetlerin ortaya koyduğu “kültürel ortaklaşmalar” söz konusudur.

Türkçenin, Moğolca ile bu benzerlikleri birinci olarak Eski Türkçe ve Ön Türkçe devirlerinden daha gerilere yani Altay Dil Birliği devresine kadar uzanan ortaklığına dayanır.

İkincisi, Moğolların XIII. yüzyılda, Orta-Asya’dan Anadolu’ya kadar uzanan istilâ hareketinin sonucu olan ve yakın tarihlerde diyebileceğimiz farklı bir ortaklıklardır.

Moğolların Türk kavimlerinin bulunduğu bölgelerdeki siyasî hakimiyeti ve bunu takip eden Türkleşme devresi, her iki dil arasında karşılıklı etkilere ve alıntılara yol açmıştır.

   Moğolca ve Türkçe arasındaki benzer ve ortak sözcüklere örnek verecek olursak;

Moğolca                                Türkçe

Güreşçi……………………………Böke
Buğra……………………………..Bugura
Erk…………………………………..Erka
İkiz…………………………………..İkere
Yaka………………………………..Caga
Yeğen……………………………….Cige
Yürek……………………………….Cirüge
Yıl…………………………………….Cıl
Güç…………………………………..Küçü
Oba…………………………………..Obuğ
Kan(mak)………………………….Kanu
Kalkan………………………………Kalka
Tolga………………………………..Dağulga
Ağa…………………………………..Aka
Kurul, kurultay…………………Kural, kuralta
Şölen…………………………………Şilü(n)
Bahadır……………………………..Bağatır
Ceylan……………………………….Cegere
Sadak………………………………..Sağadak
Sağır…………………………………Sağurı

Sakal…………………………………Sakal
Çöl……………………………………Çöl
Oymak………………………………Amag
Çağ…………………………………..Çağ
Kaburga……………………………Kabırğa
Sakağı……………………………….Sakağu
Sarı, sarışın………………………..Sıra,sırağçın
Kuyu…………………………………Kudug
Sol…………………………………….Soluğay
Damga……………………………….Tamağa
Damar……………………………….Tamır