İsrail’in Stratejik Gerçekliği: Yayılmacı Politika, Hukuksuzluk ve Emelleri İçin Filistin’in Kullanılması

Ortadoğu’nun merkezinde yer alan İsrail Devleti, kuruluşundan bu yana gerek bölgesel gerekse uluslararası siyasette en çok tartışılan aktörlerden biri olmuştur. İsrail’in izlediği güvenlik odaklı, yayılmacı ve saldırgan politikalar, yalnızca komşu ülkelerle ilişkilerini değil, küresel düzeydeki diplomatik dengeleri de sürekli etkilemiştir. Özellikle Filistin topraklarında izlenen askerî ve siyasî stratejiler, uluslararası hukuk normları, Birleşmiş Milletler kararları ve insan hakları standartları ile açık bir çatışma içinde şekillenmektedir.

İsrail yönetiminin, işgal altındaki topraklarda ve özellikle Gazze Şeridi’nde uyguladığı abluka, sistematik bombardımanlar, kitlesel yerinden etmeler ve sivil nüfusa yönelik orantısız şiddet kullanımı, uluslararası kamuoyunda sıklıkla “savaş suçu” ve “soykırım” kavramlarıyla anılmaktadır. Buna rağmen, İsrail’in Birleşmiş Milletler’in defalarca tekrarlanan kınama ve kararlarına kayıtsız kalması, hukukun üstünlüğü ve küresel normlara bağlılık konusunda ciddi bir kriz yaratmaktadır.

Filistin halkının karşı karşıya bırakıldığı bu ağır insanî tablo, yalnızca bölgesel bir çatışma olmanın ötesine geçerek, modern uluslararası düzenin meşruiyet sınavlarından birine dönüşmüştür. İsrail’in hukuk tanımaz tutumu, Gazze’deki sistematik şiddet uygulamaları ve uluslararası yaptırımlara rağmen sürdürdüğü saldırgan politikaları, hem bölgesel barışı hem de uluslararası güvenlik mimarisini tehdit etmektedir. Bu bağlamda, İsrail’in söz konusu politikalarının derinlemesine incelenmesi, yalnızca Filistin meselesini anlamak için değil, aynı zamanda uluslararası hukukun, insan haklarının ve küresel adalet anlayışının geleceğini sorgulamak açısından da büyük önem taşımaktadır.

İsrail’in bugün sergilediği politika, yalnızca askerî bir strateji ya da güvenlik gerekçesiyle açıklanamaz; bu anlayış, köklü bir yayılmacılığın, sömürgeci zihniyetin ve uluslararası hukuku tanımama alışkanlığının ürünüdür. İsrail yönetimi, dünyanın gözü önünde Birleşmiş Milletler kararlarını hiçe saymakta, uluslararası toplumun tüm çağrılarına meydan okumakta ve “güçlünün hukuku”nu kendi lehine dayatmaktadır. Bu durum, yalnızca Filistin halkına değil, aynı zamanda küresel düzeyde barış ve adalet arayışına da bir darbedir.

Gazze’de uygulanan sistematik yıkım, sivil nüfusu hedef alan saldırılar ve insanların açlıkla, susuzlukla, ilaçsızlıkla teslim alınmaya çalışılması, modern çağda insanlığa karşı işlenen en ağır suçlardan biridir. Çocukların, kadınların, yaşlıların ve masum sivillerin hedef alınması, hiçbir güvenlik gerekçesiyle mazur gösterilemez. Bu tablo, İsrail’in yalnızca bir devlet değil, aynı zamanda insanlık değerlerini tehdit eden bir yapı haline geldiğini açıkça ortaya koymaktadır.

İsrail’in “ben yaptım oldu” anlayışıyla sürdürdüğü bu saldırgan tutum, aslında bölgedeki hiçbir sorunu çözmediği gibi, yeni öfke ve direniş dalgalarını da beslemektedir. Gazze’de yaşananlar, yalnızca Filistin meselesi değildir; bu, dünyanın gözü önünde işlenen bir toplu suçtur ve sessiz kalan her aktör, bu suça ortak olmaktadır. Eğer uluslararası toplum gerçekten barıştan, adaletten ve insan haklarından yana ise, İsrail’in bu pervasız tutumuna karşı güçlü ve caydırıcı adımlar atmak zorundadır.

Bu satırların kaleme alındığı sırada (16 Eylül 2025) İsrail, Gazze’yi topyekûn işgale başlamıştı. İnsanlar nereye gideceğini bilmeden konvoylar halinde yollara düşmüşlerdi. Kısaca, bu teknoloji çağında dünyamızda herkesin gözleri önünde asrımızın barbarlığı hızla devam etmektedir.

İslam ülkeleri veya İslam dünyası ifadeleri çoğu zaman havada kalmaktadır ve hiçbir etkisi olmamaktadır. Hiç olmazsa İslam lafını kullanmasalar çok daha iyi olacak. Bugün İslam ülkeleri diye adlandırdığımız coğrafyada yaşayan yöneticiler maalesef Müslümanlığın gerektirdiği vasıflardan uzak kişilerdir. Böyle devam ettiği sürece İslam dünyası kuru gürültü çıkarmadan başka bir şey yapamayacaktır. Burada dinî motifi değil, insanlık ve insanın yaşam hakkını öne çıkarmak ve ona göre davranmak gerekir.

İsrail’in Ülke Profili

İsrail’in ülke profili oldukça çok boyutlu bir yapıya sahiptir. Bunu ekonomik, siyasi, coğrafi, demografik ve kültürel açıdan detaylandırabiliriz:

1. Genel Bilgiler

• Resmî Adı: İsrail Devleti (State of Israel)
• Başkent: Kudüs (bazı ülkeler, Tel Aviv’i diplomatik merkez olarak kabul etmektedir)
• Resmî Diller: İbranice ve Arapça
• Yüzölçümü: Yaklaşık 22.145 km²
• Nüfus: 9–10 milyon civarında (2025 tahmini)
• Para Birimi: Yeni İsrail şekeli (ILS)
• İklim: Akdeniz iklimi (batı), çöl iklimi (Negev çölü)

2. Coğrafya ve Doğal Kaynaklar

• Ülke, Akdeniz kıyısından Ürdün Vadisi’ne kadar uzanır.
• Önemli su kaynakları: Hula Gölü, Galile Gölü (Kinneret)
• Başlıca doğal kaynaklar: Fosfat, potasyum tuzları, mineral kaynaklar; petrol ve doğal gaz üretimi sınırlı, ancak Doğu Akdeniz’de son yıllarda doğal gaz keşifleri olmuştur.
• Arazi kullanımında sınırlı tarım arazisi vardır; modern sulama teknikleri (damla sulama) oldukça gelişmiştir.

3. Siyasi Yapı

• Yönetim Şekli: Parlamenter demokrasi
• Devlet Başkanı: Cumhurbaşkanı (seremoniyel)
• Başbakan: Hükûmetin başı, yürütmenin lideri
• Parlamento: Knesset (120 milletvekili)
• İsrail, güçlü bir güvenlik ve savunma politikasıyla öne çıkar; askerî harcamalar yüksek orandadır.

4. Ekonomi

• Kişi başına GSYH: Yaklaşık 60 bin USD (2025 tahmini)
• Ekonomik Yapı: Yüksek teknoloji, savunma sanayi, tarım teknolojileri ve hizmet sektörü ön plandadır.
• Başlıca ihracat ürünleri: Yazılım ve teknoloji ürünleri, ilaç, kimyasal ürünler, elmas, tarım ürünleri (tohum)
• Başlıca ithalat: Ham petrol, fosil yakıtlar, sanayi makineleri, ham madde
• Ticaret ortakları: ABD, Avrupa Birliği ülkeleri, Çin ve Hindistan

5. Demografi ve Sosyal Yapı

• Nüfusun büyük kısmı Yahudi (%75–80), Araplar (Müslüman ve Hristiyan) yaklaşık %20, diğerleri küçük gruplar.
• Şehirleşme oranı yüksek: Tel Aviv, Kudüs, Hayfa en büyük şehirler.
• Eğitim seviyesi oldukça yüksek; araştırma geliştirmeye yatırım oranı GSYH’nın %4’ü civarında.

6. Kültür ve Toplum

• Modern ve geleneksel kültür iç içe geçmiş: Yahudi dini ve tarihî gelenekler güçlü bir etkiye sahiptir.
• Sanat, bilim ve teknoloji alanında oldukça aktif bir toplum.
• Dil ve medya çeşitliliği: İbranice hâkim, Arapça resmi olarak tanınır.

7. Güvenlik ve Uluslararası İlişkiler

• Ortadoğu’da güvenlik odaklı bir dış politika yürütür.
• ABD ile güçlü müttefik ilişkileri vardır; bazı Arap ülkeleriyle normalleşme anlaşmaları (Abraham Accords) yapılmıştır.
• İsrail-Filistin sorunu, ülkenin uluslararası ilişkilerinde temel bir gerilim unsurudur.

Özetle, İsrail küçük bir yüzölçümüne sahip olmasına rağmen ekonomik, teknolojik ve diplomatik açıdan etkili bir ülkedir. Hem savunma hem de yüksek teknoloji alanında kendine özgü bir profil çizer.

İsrail’in Ekonomik ve Ticari Profili

İsrail’in 2023 yılı dış ticaret verileri, ülkenin ekonomik yapısının ve küresel ticaret ilişkilerinin önemli bir yansımasıdır. Aşağıda, İsrail’in başlıca ihracat ve ithalat ortakları ile öne çıkan ürün grupları verilmiştir.

İsrail’in 2023 İthalat Yaptığı Ülkeler ve Ürün Grupları

İsrail, 2023 yılında toplam 83,2 milyar dolar değerinde ithalat gerçekleştirmiştir. İthalatın başlıca kaynak ülkeleri ve payları şu şekildedir:

Kaynak: Trend Economy

Başlıca İthalat Ürün Grupları:

• Ham petrol ve enerji ürünleri
• Yüksek teknoloji ekipmanları ve yarı iletkenler
• Motorlu taşıtlar ve yedek parçaları
• Savunma sanayi ürünleri
• Tarım ürünleri ve gıda maddeleri

İsrail’in 2023 İhracat Yaptığı Ülkeler ve Ürün Grupları

2023 yılında İsrail, toplam 157,19 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştirmiştir. İhracatın başlıca hedef ülkeleri ve payları şu şekildedir:

Kaynak: WITS -Dünya Bankası

Başlıca İhracat Ürün Grupları:

• Entegre devreler ve yarı iletkenler
• İşlenmiş elmaslar
• Tıbbi cihazlar ve biyoteknolojik ürünler
• Yazılım ve iletişim teknolojileri ekipmanları
• Tarım ürünleri ürünleri (özellikle tohum, taze meyve ve sebzeler)

(DEVAM EDECEK)